کارگاه روان شناسی کودک با موضوع ترس‌های شبانه کودکان

ترس به واکنشی گفته می‌شود که در موقعیت‌هایی نشان داده می‌شود که برای بیشتر افراد، ترسناک تلقی می‌شود. ترس‌های شبانه کودکان به سن او و مرحله رشد احساسی و جسمی او بستگی دارد و همین‌طور که بزرگ‌تر می‌شود با انواع مختلفی از ترس مواجه می‌شود. کودک در هر مرحله از رشد که باشد حوادث خاصی ممکن است در او ایجاد نگرانی کند. ترس‌های شبانه در کودکان ۲ تا ۶ سال و معمولا در شب و هنگام خواب به وجود می‌آید که وی را دچار اضطراب و استرس زیادی می‌کند.
در یک کارگاه روان شناسی کودک با موضوع ترس‌های شبانه کودکان به دلایل ترس‌های شبانه کودکان و راه‌های غلبه بر آن پرداخته شد.

ویژگی‌های ترس کودکان

– برخی از ترس‌ها در کودکان ریشه فطری دارد مثل ترس از صداهای مهیب و برخی دیگر از همان ماه‌های اول و به صورت اکتسابی در کودک شکل می‌گیرد مثل ترس از حیوانات مانند سوسک و گربه و والدین برای جلوگیری از ترسو شدن کودکان باید خود الگوی شجاعت باشند.
– ترس کودکان ممکن است ثبات و دوام نداشته باشد، زود به وجود آید و زود هم از بین برود.
– گاهی ترس کودکان مبتنی بر واقعیت نیست، یعنی از چیزی می‌ترسند که بی‌خطر است.

علل ترس‌های شبانه کودکان

در کودکان دو تا شش سال تصورات با سرعت زیادی رشد می‌کنند. با آن‌که این تصورات بیشتر اوقات درباره اتفاقات خوب رخ می‌دهند، ممکن است همین تصورات، کودکان را از بسیاری رخدادها عصبی کنند یا باعث بروز ترس در آنها شوند زیرا روند فکری و ذهنی کودکان در این سنین، بسیار پیچیده و اثرپذیر است. استرس‌های روزمره، هیجان‌های مثبت و منفی، حتی اتفاق‌های خوبی که باعث خوشحال شدن کودک شده، می‌تواند باعث بروز این اختلال در کودک شود. این اختلال خواب در هر دو جنس دیده می‌شود اما معمولا در پسرها کمی بیشتر است. همچنین در این کارگاه روان شناسی کودک با موضوع ترس‌های شبانه کودکان عنوان شد که یکی دیگر از علل ترس‌های شبانه کودک صحبت‌های رد و بدل شده بین او و دوستانش یا بزرگسالان است.

واکنش والدین به ترس شبانه کودک

بهترین کاری که می‌توانید درباره ترس‌های شبانه کودک انجام دهید این است که آن را بپذیرید. اگر کودک خود را بیدار کنید، آنها طوری به شما خیره می‌شوند که انگار آنجا نیستید. این کار برای کودک مفید نیست، چون وقتی شما آنها را بیدار می‌کنید بیشتر وحشت‌زده خواهند شد و در واقع اصلا در این حالت نمی‌دانند که شما چرا آنجا هستید.
یکی از بدترین اتفاقات ممکن در مورد ترس‌های شبانه کودک، ناتوانی والدین در آرام کردن کودکی است که دچار پریشانی در خواب است. وقتی کودک شما در اثر ترس‌های شبانه در حال گریه و فریاد است، شنیدن و تماشا کردن آن می‌تواند برای شما ناخوشایند باشد.

در کارگاه روان شناسی کودک که با موضوع ترس‌های شبانه کودکان برگزار شد راهکارهای زیر به والدین ارائه شد:
– هرگز کودک‌تان را برای ترس‌اش مسخره نکنید، تحقیرش نکنید یا برایش دلیل منطقی نیاورید. این کارها به او نشان می‌دهد شما خطری که از نظر او بسیار واقعی است را درک نمی‌کنید و حتی ممکن است بیشتر احساس ترس کند چون احساس می‌کند شما نمی‌توانید از او محافظت کنید. به‌علاوه مسخره کردن باعث می‌شود عزت نفس‌اش را از دست بدهد.
– اگر هراسان از خواب پریده، به او اطمینان دهید که خواب رخدادی واقعی نیست و او در امنیت است.
– اگر لازم باشد چراغ را روشن کنید، بغلش کنید و مدتی کنارش بخوابید. چراغ اتاق را تا زمانی که ترس کودک از بین برود روشن بگذارید.
– اگر تصمیم گرفتید اتاق را ترک کنید، در اتاق را کمی باز بگذارید تا نور بیرون به داخل اتاق بیفتد و کودک صدای شما یا کارهایتان را بشنود.
– به ترس‌اش اهمیت بدهید. اجازه دهید در مورد آن حرف بزند. هرگز نگویید بچه‌های بزرگ نمی‌ترسند. اطمینان‌دهنده باشید. به او بگویید: “ااگه بخوای کنارت می‌مونم.”
– با تصورات او پیش بروید، یعنی اگر اصرار دارد که یک غول در کمد لباس‌هایش است، کمد را باز کنید و آن را بگردید یا به کودک‌تان جملات خاصی یاد بدهید که با آن غول را ناپدید کند.
– بسیاری از بچه‌ها وقتی عروسک مورد علاقه‌شان را بغل می‌کنند احساس آرامش بیشتری می‌کنند، شما می‌توانید فرزندتان را به همراه عروسکش به رختخواب بفرستید و به هر دوی آنها شب به خیر بگویید.
– شجاعتش را تحسین کنید. زمانی که کودک‌تان بر ترس‌اش غلبه می‌کند را بسیار بزرگ کنید. اهمیتی ندارد که این گام چقدر کوچک بوده است. اگر او تمام شب را در حالی که چراغ خاموش است در تخت‌اش گذرانده باشد، یک جشن کوچک بگیرید یا یک هدیه کوچک را در عوض برایش آماده کنید.
– ارتباطی مطلوب به وجود بیاورید. زمانی که نیمه‌های شب صدای کودک‌تان را می‌شنوید، نزدش بروید و او را در تاریکی آرام کنید.
– بازی‌هایی را هم امتحان کنید که با چشمان بسته چیزهای خوب مثل بستنی یا قلعه شنی کنار ساحل را تصور کند.
– از اینکه اتاق کودک فقط مکانی برای استراحت و خواب او باشد پرهیز کنید؛ اتاق او باید مکانی شاد و فارغ از احساسات منفی باشد.
-هیچ دلیلی ندارد فرزندتان در تاریکی مطلق بخوابد، برای فرزندتان یک چراغ خواب تهیه کنید تا بتواند اشیای اطرافش را در تاریکی شب تشخیص دهد.

جلوگیری از ترس شبانه کودک

خواندن کتاب و قصه، یا تماشای فیلم و سریال‌های ترسناک را برای کودک‌تان ممنوع کنید. یادتان باشد که قطعا تهدیدهایی مثل “اگه درست رفتار نکنی آقا غوله میاد تو رو می‌بره” را نباید به هیچ‌وجه بر زبان آورید.

منبع: omidanacademy